بلاکچین یک پایگاه داده رمزگذاری و توزیع شده است. چرا که از روش های رمزگذاری کلید عمومی برای انتقال امن مالکیت استفاده می کند. به عبارت دیگر این یک دفترکل شفاف، بدون نیاز به اعتماد و در دسترس عموم است. زیرا از اجماع غیر متمرکز برای پشتیبانی شبکه استفاده می کند. این یعنی نیاز به مرجع مرکزی مانند بانک، شرکت یا دولت را از بین می برد. دفترکل دیجیتال تراکنش ها و قراردادهایی است که باید به صورت جدا ثبت شوند. چندین نسخه از همان داده ها در مکان های مختلف و دستگاه های مختلف ذخیره می شوند. این چیزی است که بلاکچین را به یک شبکه همتا به همتا تبدیل می کند. دو نوع متداول بلاک چین، بلاکچین های خصوصی و بلاکچین های عمومی هستند. اما انواع دیگری مانند کنسرسیوم و هیبرید نیز وجود دارد که در ادامه انواع بلاکچین را با جزییات توضیح می دهیم.
بلاکچین عمومی
این نوع بلاکچین یک سیستم دفتر کل توزیع شده بدون محدودیت و بدون نیاز به اجازه است و آغاز انواع بلاکچین هایی است که می شناسیم. بیت کوین، لایت کوین و اتریوم پلتفرم های بلاکچین و نمونه بارز یک بلاکچین عمومی هستند. بلاکچین عمومی چیست؟ همانطور که از نام آن پیداست، بلاکچینی برای مردم، توسط مردم و از مردم است. هرکسی که به اینترنت دسترسی دارد می تواند با ورود به بلاکچین به یک نود مجاز تبدیل شود و پس از آن به عنوان بخشی از شبکه بلاکچین در نظر گرفته می شوند. یک نود یا کاربر یک بلاکچین عمومی صلاحیت انجام ماینینگ، دسترسی به سوابق فعلی و گذشته و تأیید تراکنش را دارد یا پروتکل اجماع گواه اثبات کار را برای یک بلاک ورودی اجرا می کند.
در این نوع بلاکچین هیچ کس مسئول نیست و هرکسی قادر است در نوشتن، خواندن یا بازبینی بلاک چین شرکت کند. این گونه بلاکچین ها متن باز و شفاف هستند. در بلاکچین عمومی، تصمیم گیری از طریق الگوریتم های اجماع مانند گواه اثبات کار و گواه اثبات سهام انجام می شود. الگوریتم های اجماع به فرایند تصمیم گیری برای یک گروه اطلاق می شود که در آن افراد آن گروه از تصمیمی که برای همه بهتر است استفاده می کنند.
یک شبکه بلاکچین عمومی به افراد امکان می دهد کارهای زیر را انجام دهند:
- هر کس می تواند نودها را اجرا و عملیات ماینینگ را شروع کند.
- هر کس می تواند بلاکچین را با استفاده از مرورگر آن بررسی و بازبینی کند.
- هر کس می تواند تراکنش داشته باشد.
بلاکچین خصوصی
یک شبکه بلاکچین بسته است که مانند بلاک چین عمومی به طور کامل توزیع شده و غیر متمرکز نیست. این بلاکچین محدود و نیازمند به کسب اجازه است که تنها در یک شبکه بسته اجرا می شود. این نوع معمولا دارایی خصوصی یک سازمان یا یک فرد است. بر خلاف بلاکچین های عمومی در اینجا مسئولیت با یک شخص است و از موارد مهم مانند خواندن یا نوشتن مراقبت می کند و برای خواندن اجازه این شخص نیاز است. در اینجا اجماع یا تصمیم گیری به عهده مسئول مرکزی است، کسی که تصمیم می گیرد حقوق ماینینگ را بدهد یا حتی اصلا آن را ندهد. بلاکچین های خصوصی از نود های سازنده ای تشکیل شده اند که حق ایجاد، مشاهده و مجوز تراکنش ها به آنها داده می شود.
توسعه دهندگان بلاکچین در مورد نودی که حقوق تراکنش را دریافت می کند تصمیم می گیرند. مجوزها، اختیارات، دسترسی و سطح امنیت در دست سازمان كنترل کننده است. بلاکچین های خصوصی یک شبکه کوچک و محدود دارند. Hyperledger Fabric ،Hyperledger Sawtooth ،Corda و Multichain پلتفرم هایی هستند که در دسته بندی بلاکچین خصوصی قرار می گیرند.
در یک بلاک چین خصوصی موارد زیر امکان پذیر نیست:
- هر کسی نمی تواند تراکنش ها را از طریق بلاکچین انجام دهد.
- هر کسی نمی تواند یک نود را اجرا و شروع به ماینینگ کند.
- این بلاکچین توسط یک کاربر یا نود تصادفی قابل بازبینی یا بررسی نیست.
بلاکچین کنسرسیوم
این نوع بلاک چین نیمه غیرمتمرکز است که در آن شبکه بلاکچین توسط بیش از یک سازمان اداره می شود. در واقع بخشی از آن عمومی و بخشی خصوصی است و از این رو ترکیبی از بلاکچین های عمومی و خصوصی است. شکاف بین ماهیت عمومی و خصوصی بر اساس اجماع اتفاق می افتد. در یک بلاکچین کنسرسیوم تنها به چند نود یا کاربر اختیار تائید تراکنش و نظارت بر روند اجماع داده می شود. تقسیم حقوق و اختیارات برای هر یک از اعضای بلاکچین های کنسرسیوم متفاوت است. بلاکچین های کنسرسیوم توسط یک گروه اداره می شوند و نه یک نهاد واحد. برخی از نمونه های بلاکچین های کنسرسیوم عبارتند از: Quorum ،Corda و Hyperledger.
بلاکچین هیبرید
این نوع بلاک چین ترکیبی از یک بلاک چین عمومی و خصوصی است و ویژگی های هر دو را با هم ترکیب می کند که این امکان را می دهد که یک سیستم بدون نیاز به اجازه عمومی و یک سیستم نیازمند به اجازه خصوصی باشد. نود ها یا کاربران قادر هستند این وبژگی که چه کسی به صفحه اصلی دسترسی دارد را کنترل کنند. دراگون چین(Dragonchain) نمونه بارز یک بلاک چین هیبرید است. این انعطاف پذیری داده هایی را که می خواهند عمومی و شفاف نگه داشته شوند و داده هایی که می خواهند خصوصی نگه دارند، در اختیار مشاغل قرار می دهد.
ماهیت هیبرید پلتفرم بلاک چین دراگون چین از طریق قابلیت ثبت شده میان زنجیره ای امکان پذیر است که به ما کمک می کند به راحتی به سایر پروتکل های بلاکچین ارتباط وصل شویم. این امر مشاغل را قادر می سازد که بدون نیاز به امنیت و حریم شخصی با شفافیت کار کنند. یک بلاکچین هیبرید با تولید بلاک های هش شده با استفاده از شبکه بلاک چین خصوصی کار می کند. سپس بدون به خطر انداختن حریم خصوصی داده ها، در بلاکچین خصوصی ذخیره می شوند. این کار کنترل بلاکچین را انعطاف پذیر می کند. از بلاکچین هیبرید برای مقیاس پذیری و عدم تمرکز استفاده می شود.
نتیجه گیری
امیدواریم اکنون درک کاملی از چهار نوع بلاک چین و نحوه تفاوت آنها با یکدیگر داشته باشید. پاسخ به این سؤال که کدام پلتفرم بلاکچین بهتر است؟ تا حد زیادی باید موضوعی بررسی شود و به نیازهای یک فرد یا یک شغل بستگی دارد. انتخاب فناوری بلاکچین مناسب باید بر اساس نوع تجارت و مزایایی باشد که فرد انتظار دارد از اجرای یک بلاکچین بهره مند شود.
