پروژه پالی گان در گذشته به عنوان شبکه‌ی ماتیک (MATIC) شناخته می‌شد. این پروژه یک چارچوب تعامل پذیری و مقیاس پذیری برای ایجاد بلاک چین‌های سازگار با اتریوم است.
ارز دیجیتال پالی گان (Polygon) یا ماتیک چیست ؟
پالی گان که قبلا به عنوان شبکه‌ی ماتیک شناخته می‌شد، یک چارچوب تعامل پذیری و مقیاس پذیری برای ایجاد بلاک چین‌های سازگار با اتریوم است.
پالی گان هنوز بر ارز دیجیتال MATIC متمرکز است، که برای هزینه‌های حاکمیتی، استیکینگ و گس (gas) استفاده می‌شود.
در فوریه ۲۰۲۱، راه‌حل مقیاس پذیری لایه‌ی ۲ اتریوم یعنی شبکه‌ی ماتیک، نام تجاری جدید پالی گان را به خود گرفت.
بیت پارس در این مقاله هدف این شبکه و تفاوت آن با سایر پروژههای تعامل پذیری با بلاک چین، نظیر پولکادات (Polkadot) و کازموس (Cosmos) را بررسی می‌کند.
پالی گان چارچوبی برای ایجاد شبکه‌های بلاک چین متصل است. این پروزه سعی دارد تا با استفاده از یک راه‌حل جدید زنجیره‌ی جانبی (sidechain)، برخی از محدودیت‌های عمده‌ی اتریوم از جمله توان عملیاتی، تجربه‌ی کاربری ضعیف و عدم حاکمیت جامعه را برطرف کند.
یک زنجیره‌ی جانبی، بلاک چین نیمه مستقلی است که همزمان و مرتبط با “زنجیره‌ی اصلی” و با هدف بهبود سرعت یا قابلیت‌های بلاک چین اصلی کار می‌کند.
ماتیک از فناوری معروف به پلاسما (Plasma) برای پردازش معاملات خارج از زنجیره قبل از نهایی کردن آنها در زنجیره‌ی اصلی اتریوم استفاده می‌کند. اما پالی گان، مانند ماتیک تنها یک راه حل ساده برای حل مشکل مقیاس پذیری نیست. این پروژه به گونه‌ای طراحی شده‌است که به بلاک چین‌های مختلف اجازه‌ی تعامل بدهد.
توسعه دهندگان می‌توانند از طریق پروژه پالی گان شبکه‌های بلاک چین از پیش تعیین شده را با ویژگی‌های متناسب با نیازهایشان راه‌اندازی کنند. این ویژگی‌ها را میتوان با طیف فزاینده‌ای از ماژول‌ها ایجاد کرد. در واقع پالی گان به توسعه دهندگان اجازه می‌دهد تا بلاک چین‌های مستقل با قابلیت‌های خاص‌تری را ایجاد کنند.
معماری پالی گان
معماری پالی گان می‌تواند در قالب یک سیستم چهار لایه متشکل از لایه‌ی اتریوم، لایه‌ی امنیتی، لایه شبکه‌های پالی گان و لایه‌ی اجرا تعریف شود.
لایه‌ی اتریوم (Ethereum layer)
لایه‌ی اتریوم اساساً مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند (smart contracts) است که در اتریوم اجرا می‌شود. این قراردادهای هوشمند مواردی مانند قطعیت معامله، استیکینگ و ارتباط بین اتریوم و زنجیره‌های مختلف پالی گان را کنترل می‌کنند.
لایه‌ی امنیتی (security layer)
لایه‌ی امنیتی در کنار اتریوم اجرا می‌شود و نقش “اعتبارسنج به عنوان یک سرویس” را فراهم می‌کند. در واقع این لایه به زنجیره‌ها امکان می‌دهد از یک لایه امنیتی اضافی بهره‌مند شوند.
هر دو لایه اتریوم و امنیت اختیاری هستند. علاوه بر این دو لایه، در معماری پالی گان دو لایه‌ی اجباری نیز وجود دارد.
لایه‌ی شبکه‌های پالی گان (Polygon networks layer)
لایه‌ی شبکه‌های پالی گان اکوسیستم شبکه‌های بلاک چین ساخته‌شده بر روی پالی گان است. هر یک از این لایه‌ها انجمن خود را دارند و مسئولیت رسیدگی به اجماع محلی و تولید بلاک را بر عهده دارند.
لایه‌ی اجرا (Execution layer)
لایه‌ی اجرا مسئول پیاده سازی ماشین مجازی اتریوم (EVM) است و برای اجرای قراردادهای هوشمند استفاده می‌شود.
زنجیره‌هایی که روی پالی گان راه‌اندازی شده‌اند به لطف قابلیت‌های ارسال پیام پالی گان، می‌توانند هم با یکدیگر و هم با زنجیره‌ی اصلی اتریوم تعامل برقرارکنند. در نتیجه پالی گان کاربردهای جدیدی مانند دپ‌های قابل تعامل (dapp) و تبادل ساده‌ی ارزش بین پلتفرم‌های مختلف را امکان پذیر می‌کند.
اینترنت بلاک چین‌های اتریوم
پروژه پالی گان به روزی فکر می‌کند که در آن دیگر بلاک چین‌ها به عنوان جوامع اختصاصی فعالیت نمی‌کنند، بلکه در عوض شبکه‌هایی هستند که در یک فضای گسترده‌تر با یکدیگر تعامل دارند. پالی گان می‌خواهد جهانی باز و بدون مرز را فراهم کند که در آن کاربران می‌توانند بدون نیاز به واسطه‌ها، با محصولات و خدمات غیرمتمرکز ارتباط برقرار کنند.
در واقع هدف پالی گان ایجاد یک هاب (hub) است که بلاک چین‌های مختلف به راحتی به آن متصل می‌شوند و به واسطه‌ی آن بر برخی از محدودیت‌های فردی خود مانند کارمزدهای بالا، مقیاس پذیری ضعیف و مشکلات امنیتی غلبه می‌کنند.
پالی گان برای رسیدن به هدفش، از انواع مختلفی از فناوری‌ها استفاده می‌کند.
فناوری‌های استفاده شده در ارز دیجیتال پالی گان
زنجیره‌ی پوز ( POS Chain)
زنجیره‌ی اصلی پالی گان یک زنجیره جانبی اتریوم است که با نام “زنجیره‌ی پوز ماتیک” شناخته می‌شود و یک لایه امنیتی اثبات سهام (POS) را به بلاک چین‌های اجرا شده بر روی پالی گان اضافه می‌کند.
زنجیره‌های پلاسما (Plasma Chains)
پروژه پالی گان از یک فناوری مقیاس پذیری معروف به پلاسما استفاده می‌کند. پالی گان دارایی‌ها را بین زنجیره‌ی ریشه (root chain) و زنجیره‌های کودک (child chains) از طریق پل‌های پلاسما انتقال می‌دهد و به این صورت مشکل مقیاس پذیری بلاک چین‌ها را حل می‌کند.
رول آپ‌هایZK
ZK-rollups یک راه حل مقیاس پذیری جایگزین است که برای بسته بندی تعداد زیادی تراکنش در یک معامله واحد استفاده می‌شود و از الگوریتم اثبات دانش صفر (zero-knowledge proof) استفاده می‌کند.
رول آپ‌های خوش بینانه (Optimistic rollups)
رول آپ‌های خوش بینانه راه‌حلی است که بر روی اتریوم اجرا می‌شود تا با استفاده از اثبات کلاهبرداری (fraud proof) انجام معاملات تقریباً فوری را امکان‌پذیر کند.
همانطور که حتما متوجه شدید، پالی گان یک رویکرد چند جانبه در مورد مشکل مقیاس پذیری دارد. پالی گان قصد دارد بیش از یک راه حل مقیاس پذیری را با توجه به هدف خود برای به حداقل رساندن موانع و هزینه‌های معاملات، پیاده سازی کند.
پالی گان چه ویژگی‌های خاصی دارد؟
پروژه پالی گان یکی از جدیدترین پروژههای ارز دیجیتال برای تعامل پذیری و مقیاس پذیری بلاک چین‌ها است. برای حل برخی از محدودیت‌های پروژههای تعامل پذیری نظیر پولکادات و کازموس طراحی شده‌است.
یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد پالی گان، سازگاری با ماشین مجازی اتریوم است. در نتیجه خود را برای کسانی که به ساخت برنامه در اتریوم و برنامه نویسی در سالیدیتی (Solidity) عادت دارند، قابل دسترسی می‌کند. رقیب پالی گان یعنی کازموس، از یک ماشین مجازی مبتنی بر WASM استفاده می‌کند.
مدل امنیتی پالی گان کاملاً اختیاری است. یعنی نیازی نیست پلتفرم‌های حاکمیتی استقلال و انعطاف‌پذیری خود را برای داشتن امنیت بیشتر به خطر بیاندازند.
پالی گان ادعا می‌کند که به اندازه کافی انعطاف پذیر است و می‌تواند به جز زنجیره‌های پلاسما، رول آپ‌های ZK و رول آپ‌های خوش بینانه، از سایر راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری استفاده کند.
پروژههای مبتنی بر پالی گان
در حال حاضر پروژههای مختلفی از فناوری مقیاس پذیری پالی گان استفاده می‌کنند. از جمله‌ی این پروژه‌ها میتوان موارد زیر را نام برد:
EasyFi: یک سیستم وام غیر متمرکز با پشتیبانی از وام‌های بدون وثیقه.
Aavegotchi: یک بازی تریدینگ دیفای (DeFi) مبتنی بر توکن‌های غیر قابل جایگزینی (NFT).
توکن MATIC چیست؟
اگرچه پروژه پالی گان چشم انداز ارائه‌شده توسط شبکه‌ی ماتیک را گسترش داده‌است، اما هنوز هم از همان توکن معروف به MATIC استفاده می‌کند.
توکن MATIC در اکوسیستم پالی گان برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله شرکت در حاکمیت شبکه با رأی دادن به پیشنهاد‌های بهبود پالی گان (PIP)، کمک به امنیت شبکه از طریق استیکینگ و همچنین پرداخت هزینه‌های گاز.
تا مارس 2021، هنوز مشخص نشده‌است که آیا توکن MATIC کاربردهای دیگری در شبکه‌ی پالی گان پیدا خواهد کرد یا خیر.
رقبای اصلی در مسابقه ایجاد تعامل بین بلاک چین ها
درحال حاضر رقابت بر سر این است که چه پلتفرمی‌بهترین راه حل تعامل پذیری را ارائه خواهد داد. زنجیره‌ی اثبات سهام و راه‌حل مقیاس پذیری پلاسما در پروژه پالی گان فعال است. اما تا این ویژگی ها منتشر نشوند توسعه دهندگان نمی‌توانند زنجیره‌های امنیتی مستقل یا مشترک خود را بر روی پالی گان راه‌اندازی کنند.
رول آپ‌های ZK و رول آپ‌های خوش بینانه هنوز در شبکه راه اندازی نشده‌اند. در حال حاضر پلاسما تنها راه حل مقیاس پذیری موجود در شبکه‌ی پالی گان است.
رقبای پروژه پالی گان نیز سخت در تلاشند. هنوز راه‌اندازی پاراچین‌های (parachains) پولکادات عمومی‌نشده‌است. در حالی که ارتقای استارگیت (Stargate) کازموس شاهد راه اندازی پروتکل ارتباطات بین بلاک چین (IBC) خود بوده‌است. اگرچه تا زمانی که تراکنش‌های IBC در شبکه فعال نشوند، استارگیت کاملاً عملیاتی نمی‌شود.
ما خوشحالیم که اعلام کنیم اولین محصول @OPTprotocol به نام OpenMarket، در پالی گان راه‌اندازی خواهد شد!
اوپن مارکت به تمام افراد اجازه می‌دهد که تقریباً در مورد هر چیزی گمانه زنی کند. رابط کاربری اوپن مارکت به صورتی طراحی شده‌است که تعاملات اجتماعی را تسهیل کند. اوپن مارکت دارای یک بازار ساز خودکار (AMM) داخلی است.
Polygon (previously Matic) (@0xPolygon) March 5, 2021
سخن نهایی
با اینکه پالی گان در فوریه 2021 اعلام شد، هنوز نقشه راهی که شامل جزئیات نحوه پیشرفت یا اولویت بندی ویژگی‌ها باشد، ارائه نداده‌است. تیم پشتیبان پالی گان مشغول همکاری با شرکایی مانند مغول پروداکشن (Mogul Productions )، آتاری (Atari) و اوپن پردیکت (OpenPredict) است.
