اگر بخواهیم به زبان ساده و در یکی دو خط پاسخ این سؤال را بدهیم، باید گفت: استخراج بیت کوین یا همان ماینینگ بیت کوین، یک فعالیت داوطلبانه است که در آن افرادی داوطلب بهنام «استخراجکننده» (ماینر)، قدرت پردازش دستگاههای استخراج خود را در اختیار شبکه قرار میدهند تا امنیت شبکه حفظ و تراکنشهای بیت کوین تأیید شود.
البته ماینرها این کار را محض رضای خدا انجام نمیدهند، بلکه برای آن پاداش میگیرند و این پاداش همان بیت کوین است. بهعبارت دیگر، زمانی که برای دوست خود بیت کوین ارسال میکنید، ماینرها در پشت قضیه با فعالیت خود به تأیید شدن تراکنش شما کمک میکنند و شبکه به این کار آنها پاداش میدهد.
پس با ماینینگ، در واقع سه کار اصلی انجام میشود:
تأیید تراکنشهای بیت کوین
حفظ امنیت شبکه بیت کوین
تولید واحدهای جدید بیت کوین بهصورت غیرمتمرکز
ماینر کیست؟
تولید بیتکوین نیاز به دستگاههای کامپیوتری بهنام ماینر و صرف زمان و برق بسیار زیادی دارد. این دستگاهها گرمای زیادی تولید میکنند.
برخی تصور میکنند استخراج بیتکوین هزینهای ندارد یا اینکه بسیار ساده و راحت انجام میشود. با وجودی که در استخراج بیتکوین بهصورت مستقیم مبلغی بابت خرید بیتکوین خرج نمیشود ولی استخراجکننده پول زیادی را صرف خرید ماینرها (تجهیرات استخراج بیتکوین) میکند.
استخراجکنندگان که به آنها ماینر میگویند با استخراج بیتکوین، مقداری بیتکوین بهدست میآورند و میتوانند آن را بفروشند و پول رایج کشورشان را دریافت کنند.
ماینرها یا استخراجکنندگان ارز دیجیتال، کنار سود بسیار خوبی که به جیب میزنند وظیفه حیاتی سرپا نگهداشتن شبکه ارز دیجیتال در بازار ارز دیجیتال را نیز بهعهده دارند.
بنابراین، در حالت کلی؛ ماینرها، ارز دیجیتال را خریداری نمیکنند یا اینکه آن را از شخص دیگری بهدست نمیآورند، بلکه با صرف هزینه و انرژی بسیار زیادی آنها را تولید میکنند.
ماینرها یا استخراجکنندگان بیتکوین علاوه بر پاداش 12.5 بیتکوین که بهازای استخراج یک بلاک بهدست میآید، بهخاطر تأیید تراکنشها و الحاق آنها به بلاکچین، بیتکوین دریافت میکنند، در واقع کارمزدی که کاربران بیتکوین برای تراکنشها در نظر میگیرند، به جیب ماینرها میرود.
بنابراین وظیفه ماینرها تأیید تراکنش انجامگرفته قبلی در بستر بلاکچین بیتکوین است. این قانون یا فرایند توسط خالق بیتکوین ایجاد شده و هماکنون هم اجرا میشود.
تأیید تراکنشی که توسط ماینرها صورت میگیرد، مانع «دوباره خرجشدن بیتکوین» میشود.
نکته: معنی دوباره خرجشدن بیتکوین این است که کاربری که دارنده بیتکوین است، دوباره بیتکوین را خرج کند، در حقیقت زمانی که شما به فروشگاهی مراجعه میکنید، و برای خرید پولی را خرج میکنید، دیگر صاحب آن پول خرجشده نیستید.
گفتنی است؛ در زمینه ارزهای دیجیتال، جمعاً تعداد 21 میلیون بیتکوین میتواند ماین شود که بیش از 17.7 میلیون از آن استخراج شده است.
بهغیر از بلاک اولیه بیتکوین بهنام (genesis block) که توسط سازنده بیتکوین به نام (ساتوشی ناکاموتو) ایجاد شده است، بقیه بیتکوینها توسط ماینرها تولید شدهاند.
بهدلیل اینکه کلیه تراکنشهای بیتکوین در کلیه بلاکچینهای توزیعشده در سطح دنیا وارد شده است، کسی نمیتواند بیتکوین را جعل کند. از نظر تئوری، اگر کسی بخواهد یک تغییر غیرمجاز در تراکنشهای بیتکوین ایجاد کند، باید بلاکچین موجود روی هزاران کامپیوترها و دستگاههای متصل به شبکه بیتکوین را که در سرتاسر دنیا پراکنده هستند تغییر دهد.
فرآیند استخراج ارز دیجیتال تماماً درباره زمان و توان بهاشتراک گذاشتهشده با دفتر کل دیجیتال بلاکچین است؛ یعنی دقیقاً جایی که تأیید تراکنشهای ارز دیجیتال در شبکه اتفاق میافتد و استخراج خدمات دفترداری را با کمک سختافزارهای کامپیوتری برای شبکه ارز دیجیتال فراهم میکند.
سختی استخراج
بهدلیل اینکه زمان بلاک بیت کوین ۱۰ دقیقه است، تقریباً هر ۱۰ دقیقه بیت کوینهای جدید تولید میشوند و به یک ماینر تعلق میگیرند. حالا ممکن است که یک کامپیوتر بسیار قدرتمند بتواند جواب معادله را مثلاً در ۵ دقیقه پیدا کند. این باعث اختلال در کار شبکه و استخراج سریع تمام واحدهای بیت کوین خواهد شد. به همین منظور، چیزی بهنام سختی شبکه در بیت کوین تعبیه شده است.
شبکه بهطور خودکار نسبت به قدرت پردازش موجود، سختی پیدا کردن پاسخ معادلات را کم و زیاد میکند تا ماینرها بتوانند در ده دقیقه به جواب برسند، نه بیشتر نه کمتر. با این حال، این زمان در برخی مواقع و بهصورت جزئی کم و زیاد میشود، مثلاً ممکن است یک بلاک در ۹.۸ دقیقه ساخته شود. با اضافه شدن قدرت پردازش ماینرها، سختی افزایش مییابد و با کم شدن آن، سختی هم کمتر میشود.
در شبکه بیت کوین، سختی شبکه بعد از هر ۲,۰۱۶ بلاک (تقریباً هر دو هفته یکبار) تنظیم میشود.
امروزه بهدلیل گسترش شبکه و دستگاههای استخراج قدرتمند، استخراج مستقیم بیت کوین توسط کمتر کسی امکانپذیر است و اغلب ماینرها به محلهایی مجازی بهنام «استخر استخراج» (mining pool) مراجعه میکنند.
ماینرهای سراسر دنیا دستگاههای استخراج خود را به استخرهای استخراج معتبر متصل میکنند و استخر استخراج به نمایندگی از همه و با مجموع قدرت پردازشی که دارد، برای ماینینگ و بهدست آوردن پاداش بلاک تلاش میکند. در اینجا ماینرها دیگر بهطور فردی و مستقیم برای پاداش بلاک به رقابت نمیپردازند بلکه نسبت به قدرت پردازشی که دارند، از استخر استخراج بهطور مرتب بیت کوین دریافت میکنند. در صورت اقدام به استخراج مستقیم بیت کوین از طرف یک ماینر عادی، شانس حل کردن بلاک نزدیک به صفر خواهد بود.